सफला एकादशी: जाणून घ्या तिथी, शुभ मुहूर्त आणि दानाचे महत्त्व

हिंदू धर्मात एकादशीला विशेष महत्त्व आहे. हे सर्व व्रतांमध्ये श्रेष्ठ मानले गेले आहे. एकादशीच्या व्रतामुळे मानवाला केवळ भौतिक सुख–सुविधा मिळत नाहीत, तर मोक्षाचा मार्गही प्रशस्त होतो. याच एकादशींमध्ये एक आहे सफला एकादशी, जी पौष महिन्याच्या कृष्ण पक्षाच्या एकादश्या दिवशी साजरी केली जाते. जसे की नावावरून स्पष्ट आहे, या दिवशी व्रत आणि पूजा केल्याने जीवनात यश प्राप्त होते. पुराणिक मान्यतांनुसार, सफला एकादशी व्रतामुळे भगवान विष्णू प्रसन्न होतात आणि भक्ताला सुख, शांती आणि समृद्धीचा आशीर्वाद प्रदान करतात.

सफला एकादशी 2025 कधी आहे?

पौष महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील एकादशी तिथी 14 डिसेंबरला संध्याकाळी 6 वाजून 49 मिनिटांनी सुरू होईल. ज्याचे समापन 15 डिसेंबरला रात्री 9 वाजून 19 मिनिटांनी होईल. हिंदू धर्मात उदयातिथी लक्षात घेऊन सण साजरे केले जातात, म्हणून 2025 मध्ये सफला एकादशी 15 डिसेंबरला साजरी केली जाईल.

सफला एकादशीचे महत्त्व

सफला एकादशीचे अर्थ “यश देणारी एकादशी” असा आहे. हा दिवस जीवनातील प्रत्येक क्षेत्रात यश मिळवण्याचे प्रतीक आहे. पुराणिक ग्रंथांमध्ये वर्णन आहे की या व्रतामुळे व्यक्ती आपापल्या पापांपासून मुक्त होतो आणि जीवनातील सर्व कार्ये यशस्वी होतात.

भगवान श्रीकृष्ण अर्जुनास म्हणाले होते,

एकादश्यां तु यो भक्ता: कुर्वन्ति नियत: शुचि:।
ते यांति परमं स्थानं विष्णो: परमपूजितम्।।

अर्थात, जो भक्त एकादशीचे व्रत पूर्ण श्रद्धेने आणि नियमाने करतो, तो भगवान विष्णूच्या परमधामाला प्राप्त होतो.

पूजा आणि उपास्यतेचे महत्त्व

सफला एकादशीला भगवान विष्णूंची पूजा विशेष महत्त्वाची आहे. या दिवशीची पूजा पद्धती साधी आणि प्रभावी आहे:

व्रत आणि उपवास: सफला एकादशीला व्रत ठेवणे पापांचा नाश करतो आणि पुण्य प्रदान करतो. व्रत दोन प्रकारे ठेवता येते – निर्जल किंवा फलाहार.
भगवान विष्णूची आराधना: या दिवशी भगवान विष्णूला पिवळे पुष्प, तुलशी आणि फळे अर्पित करावीत.
मंत्र जप आणि भजन कीर्तन: विष्णु सहस्रनाम, भगवद गीतेचे पठण आणि “ॐ नमो भगवते वासुदेवाय” मंत्राचा जप जीवनात सकारात्मक ऊर्जा आणतो.
दीपदान: सफला एकादशीच्या रात्री दीपदान केल्याने अज्ञानाच्या अंधकाराचा नाश होतो आणि ज्ञानाच्या प्रकाशाचा संचार होतो.

दानाचे महत्त्व

सफला एकादशी फक्त व्रत आणि पूजा या पर्यंत मर्यादित नाही, तर या दिवशी दानाचेही विशेष महत्त्व आहे.

अन्नदान: भुकेल्याला अन्न देणे भगवान विष्णूंना प्रसन्न करते. निर्धन आणि गरिबांच्या मदतीने पुण्य मिळवता येते.

पद्मपुराणात म्हटले आहे:-
“दानं प्रीतिकरं लोके, दानं स्वर्गस्य साधनम्।“

अर्थात, दान केवळ या लोकात आनंद देत नाही, तर स्वर्गाचा मार्गही प्रशस्त करतो.

वस्त्रदान: गरीब आणि गरजू लोकांना वस्त्रदान करणे जीवनात सुख–शांती आणते.

दीन–दु:खी आणि असहाय लोकांची मदत का करावी?

सफला एकादशीचे व्रत आपल्याला दुसऱ्यांची मदत करण्याचा संदेश देते. दीन–दु:खी आणि असहाय लोकांची मदत करणे मानवतेचे सर्वात मोठे कर्तव्य आहे.

परोपकाराचे पुण्य: दीन–दु:खी लोकांना मदत केल्याने आत्म्याला शांती मिळते आणि भगवानची कृपा प्राप्त होते.
समाजात संतुलन: दानामुळे समाजात समानता आणि एकता येते.
पुण्याचा संचय: या दिवशी केलेले दान अनेक जन्मांपर्यंत पुण्य देत राहते.

सफला एकादशीवर हे दान करा

सफला एकादशीवर अन्नदान सर्वोत्तम मानले गेले आहे. या दिवशी दान देऊन नारायण सेवा संस्थेमध्ये दीन–दु:खी, निर्धन लोकांना भोजन घालण्याच्या प्रकल्पात सहयोग करा आणि पुण्याचा भागीदार बना.

सफला एकादशीचे व्रत आणि पूजा जीवनाला यशस्वी, पवित्र आणि समृद्ध बनवतात. हा दिवस आत्मचिंतन, भगवानाची भक्ती आणि दुसऱ्यांची मदत करण्याचा संदेश देतो. या शुभ दिवशी भगवान विष्णूंची पूजा करा, व्रत ठेवा आणि गरजू लोकांची मदत करा. हा सण केवळ भौतिक यश, तर आध्यात्मिक प्रगतीचा मार्गही प्रशस्त करतो.

यथा दीपो घृतैर्धृत:।
तथा दानं पवित्रं च सफलं च भवेत्।

अर्थात, जशी दिव्यांती प्रकाश पसरवते, तशी दान जीवनात पवित्रता आणि यश आणते.

सामान्य प्रश्न (FAQs)

प्रश्न: सफला एकादशी 2025 कधी आहे?
उत्तर: 2025 मध्ये सफला एकादशी 14 डिसेंबरला साजरी केली जाईल.

प्रश्न: सफला एकादशी कोणत्या भगवानसाठी समर्पित आहे?
उत्तर: सफला एकादशी भगवान विष्णूंसाठी समर्पित आहे.

प्रश्न: सफला एकादशीवर कोणत्या गोष्टीचे दान करावे?
उत्तर: सफला एकादशीवर गरजू लोकांना अन्न, वस्त्र आणि भोजन दान करणे आवश्यक आहे.