रमा एकादशी: जाणून घ्या तारीख, शुभ मुहूर्त आणि दानाचे महत्व

हिंदू धर्मात एकादशी हा अत्यंत महत्त्वाचा दिवस आहे. जो संपूर्णपणे या जगाचा पालनकर्ता भगवान विष्णूंना समर्पित आहे. हा दिवस प्रत्येक महिन्यात दोनदा साजरा केला जातो. कृष्ण आणि शुक्ल पक्षाच्या अकराव्या दिवशी भक्तजन पूर्ण श्रद्धेने उपवास करतात, भगवान विष्णूची पूजा करतात आणि दीन–दुःखी, गरिबांना दान देतात. त्यामुळे साधकांना धन, वैभव आणि सुख–समृद्धी प्राप्त होते.

कार्तिक महिन्याच्या कृष्ण पक्षात येणाऱ्या एकादशीला रमा एकादशी म्हणतात. असे मानले जाते की या एकादशीचे व्रत केल्याने जीवनातील सर्व आर्थिक अडचणी दूर होतात आणि मोक्षाची प्राप्ती होते. रमा एकादशीला रंभा एकादशी असेही म्हणतात.

रमा एकादशी 2025 तारीख आणि शुभ मुहूर्त

वर्ष 2025 मध्ये रमा एकादशीचा शुभ मुहूर्त 16 ऑक्टोबर रोजी सकाळी 10:35 वाजता सुरू होईल. याचा समारोप दुसऱ्या दिवशी 17 ऑक्टोबर रोजी सकाळी 11:12 वाजता होईल. हिंदू धर्मात उदयतिथीचे महत्त्व असल्यामुळे रमा एकादशी 17 ऑक्टोबर 2025 रोजी साजरी केली जाईल.

रमा एकादशीचे महत्व

असे मानले जाते की रमा एकादशीच्या दिवशी भगवान विष्णूची पूजा करून आणि दीन–दुःखी, असहाय लोकांना दान दिल्यास पाप आणि दुःखातून मुक्ती मिळते. भगवान विष्णूच्या आशीर्वादाने जीवनाच्या शेवटी मोक्ष प्राप्त होतो. भगवान श्रीकृष्णाने धर्मराज युधिष्ठिराला रमा एकादशीबद्दल सांगितले होते. पद्म पुराणानुसार, “जो कोणी या दिवशी खरी श्रद्धा ठेवून व्रत आणि उपवास करतो त्याला वैकुंठ धामात स्थान मिळते आणि तो जीवनातील सर्व समस्यांपासून मुक्त होतो.”

हिंदू धर्मात या एकादशीचे महत्व अजून वाढते कारण भगवान विष्णूंच्या पत्नीचे एक नाव रमा आहे, त्यामुळे ही एकादशी भगवान विष्णूंना अत्यंत प्रिय आहे. असे मानले जाते की या दिवशी व्रत करून आणि दान दिल्याने मनुष्य सर्व प्रकारच्या सुख–समृद्धीला प्राप्त होतो.

रमा एकादशीची पूजा विधी

या दिवशी पहाटे उठून स्नान करा, त्यानंतर स्वच्छ वस्त्रे परिधान करून हात जोडून भगवान विष्णूचे ध्यान करत व्रताचा संकल्प करा. नंतर स्वच्छ जागी भगवान विष्णूची मूर्ती किंवा फोटोची स्थापना करा. त्यांना अक्षत, पिवळे फुले, धूप, दीप, गंध, हळद, तुळशीची पाने, पंचामृत इ. अर्पण करा. श्रीहरीची पूर्ण मनाने पूजा करा. भगवानाला गूळ, चण्याची डाळ, बेसनाचे लाडू यांचा नैवेद्य दाखवा. शेवटी आरती करा आणि भगवानाकडे सुखमय जीवनाची प्रार्थना करा.

दानाचे महत्व

हिंदू धर्मात दान देणे अत्यंत पुण्यकारी मानले जाते. शास्त्रांमध्ये म्हटले आहे की जेव्हा तुम्ही कोणत्याही गरजूला दान देता, तेव्हा तुमच्यापूर्वी केलेले पाप दूर होतात. जेव्हा मनुष्य या भवसागरातून मुक्त होऊन परमधामात जातो, तेव्हा त्याच्या सर्व गोष्टी इथेच राहून जातात. त्याच्या केलेल्या पुण्यकर्मांचाच उपयोग होतो. वेद, ग्रंथ, शास्त्र आणि पुराणांमध्येही दानाच्या महत्वाबद्दल सांगितले गेले आहे. ग्रंथांमध्ये म्हटले आहे–

दानं त्याग: स्वार्थ वर्जित:, सेवा परमो धर्मः ।
जरुरतमंदस्य साहाय्ये, स्वर्गसओपानं आरोहति।।

अर्थात दान आणि त्याग स्वार्थरहित असतात, आणि सेवा हा सर्वांत मोठा धर्म आहे. जेव्हा कोणी गरजूला मदत करतो, तेव्हा तो स्वर्गाच्या पायऱ्या चढू लागतो.

भगवान विष्णूंच्या प्रिय दिवशी या वस्तूंचे करा दान

रमा एकादशीला अन्न आणि भोजनाचे दान सर्वश्रेष्ठ मानले जाते. त्यामुळे या पुण्यकारी प्रसंगी नारायण सेवा संस्थानमधील दीन–हीन, निर्धन, दिव्यांग मुलांना भोजन दान करण्याच्या प्रकल्पात सहभागी होऊन पुण्याचे भागीदार व्हा.

सर्वसामान्य प्रश्न (FAQs):

प्रश्न: रमा एकादशी 2025 मध्ये कधी आहे?
उत्तर: रमा एकादशी 17 ऑक्टोबर 2025 रोजी आहे.

प्रश्न: रमा एकादशीला कोणत्या लोकांना दान द्यावे?
उत्तर: रमा एकादशीला ब्राह्मण तसेच दीन–हीन, असहाय निर्धन लोकांना दान द्यावे.

प्रश्न: रमा एकादशीच्या दिवशी कोणत्या गोष्टींचे दान करावे?
उत्तर: रमा एकादशीच्या शुभ प्रसंगी अन्न आणि भोजन दान करावे.