आषाढ पौर्णिमा (गुरु पौर्णिमा) 2025 : तारीख, वेळ, महत्त्व आणि दानाचे महत्त्व जाणून घ्या

हिंदू परंपरेनुसार, पौर्णिमेचा सण प्रत्येक महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील चतुर्दशीच्या दुसऱ्या दिवशी साजरा केला जातो. आषाढ महिन्यात येणाऱ्या पौर्णिमेला आषाढ पौर्णिमा असे म्हणतात. या दिवशी चंद्रदेव आकाशात पूर्ण रूपात दिसतात आणि पृथ्वीवर चांदण्याचे तेज पसरतात. पौर्णिमेच्या दिवशी जगाचा पालनकर्ता भगवान विष्णूची पूजा करण्याची परंपरा आहे. या दिवशी भक्त गंगा नदीच्या काठी जाऊन पवित्र गंगाजळात स्नान करतात.

त्याचबरोबर गरजू आणि गरीब लोकांना दानही दिले जाते. शास्त्रांमध्ये या दिवशी जप, तप आणि दानाचे विशेष महत्त्व सांगितले गेले आहे. भक्तिभावाने ईश्वराची पूजा करून आणि गरीब व गरजूंना दान करून सर्व पापांचा नाश होतो आणि जीवनात नवचैतन्य निर्माण होते. आषाढ पौर्णिमेला गुरु पौर्णिमा असेही म्हणतात. म्हणून, या दिवशी गुरुची पूजा केली जाते आणि शिष्य त्यांच्या दर्शविलेल्या मार्गाचे पालन करण्याचा संकल्प करतात.

आषाढ पौर्णिमा 2025 : तारीख आणि शुभ मुहूर्त

2025 मध्ये आषाढ पौर्णिमेचा शुभ काळ 10 जुलै रोजी रात्री 1:36 वाजता सुरू होईल आणि 11 जुलै रोजी दुपारी 2:06 वाजता समाप्त होईल. हिंदू धर्मात उदयतिथीला महत्त्व दिले जाते, म्हणून आषाढ पौर्णिमा 10 जुलै रोजी साजरी केली जाईल.

गुरु पौर्णिमेचे महत्त्व

आषाढ पौर्णिमा घरात सुख, शांती आणि समृद्धी घेऊन येते असे मानले जाते. ध्यान, तप आणि दान यासोबत या दिवशी भगवान सत्यनारायणाची पूजा करणे फारच लाभदायक मानले जाते. भक्त मंदिरात जाऊन भगवान विष्णूची पूजा करतात, भंडारा आयोजित करतात आणि गरजूंना प्रसाद वाटतात. आपल्या गुरुंची पूजा करणे आणि त्यांच्या प्रति कृतज्ञता व्यक्त करणे हे या दिवशीचे मुख्य कार्य असते. देशभरात आनंदाचे आणि भक्तिभावाचे वातावरण असते.

आषाढ पौर्णिमेचे महत्त्व

ही पौर्णिमा घरात सुख, शांती आणि समृद्धी देते असे मानले जाते. या दिवशी जप, तप, दान यासोबत भगवान श्री सत्यनारायणाची पूजा केल्यास निश्चित फल प्राप्त होते. भक्त मंदिरात भगवान विष्णूची पूजा करतात, सामूहिक भंडारा आयोजित करतात आणि गरजू लोकांना महाप्रसाद वाटतात.

आपल्या गुरुची पूजा करणे आणि त्यांच्याप्रती आभार व्यक्त करणे हे या पौर्णिमेचे महत्त्वाचे अंग आहे. संपूर्ण देशात सणाचा उत्साही आणि भक्तिपूर्ण माहोल पाहायला मिळतो.

दानाचे महत्त्व

हिंदू धर्मात दानाला विशेष महत्त्व आहे. शास्त्रांनुसार, दान हेच एकमेव साधन आहे जे आपल्या पापांपासून मुक्ती मिळवून देते. जेव्हा माणूस या संसारसागरातून निघून जातो, तेव्हा त्याची सर्व संपत्ती इथेच राहते, पण आषाढ पौर्णिमेच्या दिवशी दिलेले दान यमलोकातसुद्धा त्याच्यासोबत जाते. त्यामुळे माणसाने जिवंत असतानाच आपल्या क्षमतेप्रमाणे दान नक्की करावे. कूर्म पुराणात दानाचे महत्त्व दर्शवताना सांगितले आहे:

स्वर्गायुर्भूतिकामेन तथा पापोपशान्तये।
मुमुक्षुणा च दातव्यं ब्राह्मणेह्यस्तथावहम्॥

अर्थ: जो माणूस स्वर्ग, दीर्घायुष्य, समृद्धी, पापांचा नाश आणि मोक्षाची इच्छा बाळगतो, त्याने ब्राह्मण तसेच पात्र व्यक्तींना दान अवश्य द्यावे.

आषाढ पौर्णिमेला काय दान करावे?

इतर सणांप्रमाणे आषाढ पौर्णिमेलाही दानाचे विशेष महत्त्व आहे. असे मानले जाते की या पवित्र दिवशी अन्नधान्याचे दान करणे सर्वात पुण्यदायी कार्य आहे. म्हणूनच, गुरु पौर्णिमेच्या पवित्र दिवशी, नारायण सेवा संस्थानसारख्या संस्थांमार्फत गरीब, गरजू आणि दिव्यांग मुलांना अन्नदान करून पुण्य मिळवा.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

प्र: गुरु पौर्णिमा 2025 मध्ये कधी आहे?
उ: गुरु पौर्णिमा 10 जुलै 2025 रोजी आहे.

प्र: आषाढ पौर्णिमेला कोणाला दान द्यावे?
उ: ब्राह्मण तसेच गरीब आणि गरजू लोकांना दान द्यावे.

प्र: गुरु पौर्णिमेला काय दान करावे?
उ: या शुभ दिवशी अन्न, धान्य आणि फळांचे दान करावे.