ભાદ્રપદ અમાવસ્યા: જાણો તિથિ, શુભ મુહૂર્ત અને દાનનું મહત્વ

ભાદ્રપદ માસના કૃષ્ણ પક્ષની અમાવસ્યા તિથિને ભાદ્રપદ અમાવસ્યા કહેવામાં આવે છે. ભારતીય સંસ્કૃતિ અને હિંદુ ધર્મમાં અમાવસ્યાને વિશેષ મહત્વ આપવામાં આવે છે, કારણ કે આ તિથિ પિતૃઓના શ્રાદ્ધ અને તર્પણ માટે અત્યંત શુભ માનવામાં આવે છે. ભાદ્રપદ અમાવસ્યાને ‘કુશગ્રહણી અમાવસ્યા‘ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ દિવસે ખાસ કરીને પવિત્ર કુશા ઘાસ એકત્રિત કરવાની પરંપરા છે. આ અમાવસ્યાના દિવસે વર્ષભર પૂજા, અનુષ્ઠાન અથવા શ્રાદ્ધ માટે નદી, તળાવ, મેદાનો વગેરે જગ્યાઓથી કુશા નામની ઘાસ ઉખાડીને ઘરમાં લાવવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે તેને કુશગ્રહણી અમાવસ્યા પણ કહેવામાં આવે છે.

ભાદ્રપદ અમાવસ્યા 2025 તિથિ

ભાદ્રપદ માસની અમાવસ્યા તિથિ 22 ઓગસ્ટ 2025ના રોજ સવારે 11:55 વાગ્યે શરૂ થશે અને 23 ઓગસ્ટ 2025ના રોજ સવારે 11:35 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. હિંદુ ધર્મમાં ઉદયાતિથિને મહત્વ આપવામાં આવે છે, તેથી ઉદયાતિથિ મુજબ આ અમાવસ્યા 23 ઓગસ્ટના રોજ મનાવવામાં આવશે.

ભાદ્રપદ અમાવસ્યાનું મહત્વ

અમાવસ્યા તિથિને શ્રાદ્ધ કર્મ કરવા માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. ભાદ્રપદ માસની અમાવસ્યા પિતૃ પક્ષના તુરંત પહેલાં આવે છે. આ અમાવસ્યાના થોડા દિવસો પછી જ પિતૃ પક્ષની શરૂઆત થાય છે. તેથી આ અમાવસ્યાનું મહત્વ વધુ વધી જાય છે. કહેવાય છે કે ભાદ્રપદ અમાવસ્યાના પુણ્યકારી અવસરે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા–અર્ચના કરવાથી શુભ ફળોની પ્રાપ્તિ થાય છે. આ પૂજાથી પ્રસન્ન થઈને ભગવાન સાથે–साथ પિતૃઓ પણ સાધકને પોતાનું આશીર્વાદ આપે છે.

અમાવસ્યાના દિવસે દાનનું મહત્વ

સનાતન ધર્મમાં હજારો વર્ષોથી દાનની પરંપરા ચાલી આવી છે, તેથી ધાર્મિક ગ્રંથો અને શાસ્ત્રોમાં દાનને માનવ જીવનના અનિવાર્ય પાસાઓમાં સામેલ કરવામાં આવ્યું છે. જો પૌરાણિક ગ્રંથોને જોવામાં આવે તો હિંદુ ધર્મના વિવિધ ગ્રંથોના શ્લોકોમાં દાનના મહત્વનો ઉલ્લેખ મળે છે. લોકો મનની શાંતિ, મનોકામના પૂર્ણતા, પુણ્યની પ્રાપ્તિ, ગ્રહ–દોષોના પ્રભાવથી મુક્તિ અને ભગવાનનું આશીર્વાદ મેળવવા માટે દાન કરે છે.

પરંતુ દાનનો પુણ્ય ફળ તમને ત્યારે જ મળે છે જ્યારે યોગ્ય સમયે યોગ્ય વ્યક્તિને દાન આપવામાં આવે છે. દાન યોગ્ય રીત અને સાચા મનથી કરવામાં આવે છે. ગરુડ પુરાણમાં ભગવાન વિષ્ણુ દ્વારા દાનના મહત્વને વિસ્તૃત રીતે સમજાવવામાં આવ્યું છે.

દાનના મહત્વનો ઉલ્લેખ કરતાં કૂર્મપુરાણમાં કહેવામાં આવ્યું છે:

સ્વર્ગાયુર્ભૂતિકામેન તથા પાપોપશાંતયે।
મુમુક્ષુણા ચ દાતવ્યં બ્રાહ્મણેભ્યસ્તથાવહમ્।।

અર્થાત્ સ્વર્ગ, દીર્ઘાયુ અને ઐશ્વર્યની ઇચ્છા ધરાવતા અને પાપની શાંતિ તથા મોક્ષની પ્રાપ્તિ ઇચ્છતા વ્યક્તિએ બ્રાહ્મણો અને પાત્ર વ્યક્તિઓને પૂરતું દાન કરવું જોઈએ.

ભાદ્રપદ અમાવસ્યાના દિવસે આ વસ્તુઓનું દાન કરો

ભાદ્રપદ અમાવસ્યાના દિવસે દાનનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. કહેવાય છે કે આ શુભ દિવસે અન્ન અને ભોજનનું દાન શ્રેષ્ઠ છે. ભાદ્રપદ માસની અમાવસ્યાના પુણ્યકારી અવસરે નારાયણ સેવા સંસ્થાનના દિનહીન, निर्धન, દિવ્યાંગ બાળકોને ભોજન દાન કરવાની યોજના સાથે સહયોગ કરીને પુણ્યના ભાગીદાર બનો.

વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો (FAQs):

પ્રશ્ન: ભાદ્રપદ માસની અમાવસ્યા 2025 ક્યારે છે?
ઉત્તર: ભાદ્રપદ માસની અમાવસ્યા 23 ઓગસ્ટ 2025ના રોજ છે.

પ્રશ્ન: અમાવસ્યાના દિવસે કોને દાન આપવું જોઈએ?
ઉત્તર: અમાવસ્યાના દિવસે બ્રાહ્મણો અને દિનહીન, અસહાય निर्धન લોકોને દાન આપવું જોઈએ.

પ્રશ્ન: અમાવસ્યાના દિવસે કઈ વસ્તુઓનું દાન કરવું જોઈએ?
ઉત્તર: અમાવસ્યાના શુભ અવસરે અન્ન, ભોજન, ફળ વગેરેનું દાન કરવું જોઈએ.