હિંદુ પંચાંગ અનુસાર, જેઠ માસના કૃષ્ણ પક્ષની એકાદશી તિથિને અપરા એકાદશી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. કહેવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની ઉપાસના કરવાથી અને ગરીબ તથા નિરાધાર લોકોનું દાન કરવાથી સાધકના તમામ દુઃખો અને પીડાઓ દૂર થાય છે. સાથે જ જીવનમાં આવતા વિઘ્નો અને મુશ્કેલીઓથી મુક્તિ મળે છે.
અપરા એકાદશી ના દિવસે પૂજા-પાઠ કરવો અત્યંત ફળદાયી માનવામાં આવે છે. ભગવાન વિષ્ણુ અને માતા લક્ષ્મી ની
ઉપાસના કરવાથી ભક્તોને તેમનું આશીર્વાદ મળે છે અને ભગવાન તેમને વૈકુંઠમાં સ્થાન આપે છે.
અપરા એકાદશીનું મહત્વ
અપરા એકાદશી અપાર પુણ્ય અને સુખોની દાતા માનવામાં આવે છે. આ દિવસે નિર્જલ વ્રત (પાણી વગરનું ઉપવાસ)
રાખવાથી દરેક મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. બ્રહ્મહત્યા, પરનિંદા અને પ્રેતયોની જેવા પાપોથી મુક્તિ મળે છે. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની તુલસી, ચંદન, કપૂર અને ગંગાજળ વડે પૂજા કરવી જોઈએ.
અપરા એકાદશી 2025 – તિથિ અને શુભ મુહૂર્ત
વર્ષ 2025માં અપરા એકાદશી 23 મેના રોજ ઉજવવામાં આવશે. એકાદશી તિથિ 22 મેના રોજ રાતે 1:12 વાગ્યે શરૂ થશે અને 23 મેના રોજ રાત્રે 10:29 વાગ્યે પૂર્ણ થશે. સનાતન ધર્મમાં ઊગતાં સૂર્યના સમયે તિથિને મહત્ત્વ આપવામાં આવે છે, તેથી 23 મેના રોજ ઉજવાશે. પારણ (ઉપવાસ તોડવાનો સમય) 24 મેના રોજ સવારે 5:26 થી 8:11 વચ્ચે રહેશે.
અપરા એકાદશી પર દાનનું મહત્વ
અપરા એકાદશી ખૂબ જ પુણ્યદાયક દિવસ માનવામાં આવે છે. આ પવિત્ર દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની આરાધના સાથે સ્નાન અને દાન કરવાથી પુણ્ય ફળની પ્રાપ્તી થાય છે. બ્રાહ્મણો અને ગરીબ, નિરાધાર, જરૂરતમંદ લોકોને અનાજ, કપડા, ધન અને ફળોનું દાન કરવું ઉત્તમ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે દાન કરનારા ભક્તોને ભગવાન વિષ્ણુની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે અને તેઓના તમામ દુઃખોનું નિવારણ થાય છે.
શાસ્ત્રોમાં લખાયું છે કે એક હાથથી આપેલું દાન હજાર હાથથી પરત મળે છે. માણસ દ્વારા કમાયેલું ધન, યશ અને વૈભવ બધું અહીં જ રહી જાય છે, પરંતુ દાનથી કમાયેલું પુણ્ય મૃત્યુ પછી પણ આપના સાથે રહે છે.
ગોસ્વામી તુલસીદાસજી રામચરિતમાનસમાં કહે છે –
તુલસી પંખી કે પીયે ઘટે ન સરિતા નીર,
દાન દીએ ધન ના ઘટે જો સહાય રઘુવીર.
અર્થાત્, જેમ પંખી પાણી પીવે ત્યારે નદીનું પાણી ઓછું થતું નથી, તેમ જો ભગવાન રામનો આશીર્વાદ હોય તો દાન
આપવાથી ધનના ભંડારમાં ક્યારેય ઘટાડો થતો નથી.
અપરા એકાદશી પર શું દાન કરવું?
અપરા એકાદશી ના દિવસે દાનનું વિશેષ મહત્વ છે. કહેવાય છે કે આ દિવસે અન્ન અને ભોજનનું દાન શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. સાથે જ ગરીબ બાળકોને ભોજન કરાવવું, કપડાંનું દાન કરવું અને શિક્ષણ સંબંધિત વસ્તુઓનું દાન કરવું પણ અત્યંત પુણ્યદાયક માનવામાં આવે છે.
આ પવિત્ર અવસરે નારાયણ સેવા સંસ્થાનના ભોજન દાન, વસ્ત્ર દાન અને શિક્ષા દાનના પ્રકલ્પમાં સહભાગી બનીને
પુણ્યના ભાગીદાર બનો.
