ਪੌਸ਼ ਅਮਾਵਸ੍ਯਾ, ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪੁਣ੍ਯਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪਵਿਤ੍ਰ ਤਿਥੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਿਤਰਾਂ ਦਾ ਤਰਪਣ, ਪਿੰਡਦਾਨ, ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਭੋਜ, ਸਨਾਨ, ਧਿਆਨ, ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੌਸ਼ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਅਮਾਵਸ੍ਯਾ, ਭਾਰੀ ਠੰਢੀ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸ਼ੁੱਧ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪੁਣ੍ਯਕਰਮ, ਪਿਤਰਾਂ ਦੀ ਤ੍ਰਿਪਤੀ ਨਾਲ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੁਖ ਦਾ ਮਾਰਗ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹਨ।
ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਲੇਖ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੌਸ਼ ਅਮਾਵਸ੍ਯਾ ‘ਤੇ ਜਲ, ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਵਸਤ੍ਰਾਂ ਦਾ ਦਾਨ ਅਕਸ਼ਯ ਪੁਣ੍ਯ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਤਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਵੀ ਖਾਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਧੀਪੂਰਵਕ ਤਰਪਣ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਦਧ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ ਹੈ।
ਪੌਸ਼ ਅਮਾਵਸ੍ਯਾ ਦਾ ਮਹੱਤਵ
ਪੌਸ਼ ਅਮਾਵਸ੍ਯਾ ਸੰਯਮ, ਸਾਧਨਾ, ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਤਪੱਸਯਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਪਵਿਤ੍ਰ ਨਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਨਾਨ, ਪਿਤਰ ਤਰਪਣ, ਮੌਨ ਸਾਧਨਾ, ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਭੋਜ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰਤਮੰਦਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਮਨ, ਆਤਮਾ ਅਤੇ ਘਰ–ਪਰਿਵਾਰ ਪਵਿਤ੍ਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੌਸ਼ ਅਮਾਵਸ੍ਯਾ ‘ਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਤ੍ਵਿਕ ਕਰਮ ਅਤੇ ਦਾਨ ਨਾਲ ਸਮੂਹ ਪਿਤ੍ਰ ਦੋਸ਼ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸੁਖ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸਮ੍ਰਿੱਧੀ ਦਾ ਵਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਦਾਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਸ੍ਰੀਮਦਭਗਵਦਗੀਤਾ ਅਨੁਸਾਰ
ਦਾਤਵ्यमਿਤਿ ਯੱਦਾਨੰ ਦੀਯਤੇऽਨੁਪਕਾਰਿਣੇ।
ਦੇਸ਼ੇ ਕਾਲੇ ਚ ਪਾਤਰੇ ਚ ਤੱਦਾਨੰ ਸਾਤ੍ਵਿਕੰ ਸਮ੍ਰਿਤੰ।।
ਅਰਥਾਤ, ਜੋ ਦਾਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਵਾਰਥ ਤੋਂ ਬਿਨਾ, ਉਚਿਤ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਅਤੇ ਯੋਗ ਪਾਤਰੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ, ਉਹੀ ਸਤ੍ਵਿਕ ਦਾਨ ਕਹੀਦਾ ਹੈ।
ਦਿਵਿਆੰਗ ਅਤੇ ਅਸਹਾਇਆਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਕਰਵਾਓ
ਪੌਸ਼ ਅਮਾਵਸ੍ਯਾ ਦੇ ਇਸ ਪੁਣ੍ਯ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਦਿਵਿਆੰਗ, ਅਸਹਾਇ ਅਤੇ ਦੀਨ–ਦੁਖੀਆਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਕਰਵਾਉਣਾ ਪਿਤਰਾਂ ਦੀ ਆਤਮਾ ਦੀ ਤ੍ਰਿਪਤੀ, ਪਿਤ੍ਰ ਕ੍ਰਿਪਾ ਅਤੇ ਈਸ਼ਵਰੀ ਅਨੁਗ੍ਰਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸ਼੍ਰੇਸ਼ਠ ਸਾਧਨ ਹੈ। ਨਾਰਾਇਣ ਸੇਵਾ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਦਿਵਿਆੰਗ, ਅਨਾਥ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰਤਮੰਦ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਜੀਵਨ ਭੋਜਨ (ਵਰ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ) ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਕਲਪ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਪਿਤ੍ਰ ਕ੍ਰਿਪਾ, ਸੁਖ, ਸਮ੍ਰਿੱਧੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਕਰੋ।