മാർഗ്ഷീർഷ് അമാവസ്യാ, ഹിന്ദു മതത്തിൽ പ്രത്യേക പ്രാധാന്യമുള്ള ഒരു ദിവസമാണ്. ഈ ദിവസം ഭഗവാൻ വിഷ്ണുവിന്റെ ആരാധന, ആത്മശുദ്ധി, ദാന–പുണ്യ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കായാണ് സമർപ്പിതം. മാർഗ്ഷീർഷ് മാസം സ്വയം ഭഗവാൻ ശ്രീകൃഷ്ണനാൽ ഗീതയിൽ വിവരണം ചെയ്യപ്പെട്ടതാണ്. അദ്ദേഹം കുരുക്ഷേത്രത്തിൽ അർജുനനെ ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീത ഉപദേഷ്ടാവായപ്പോൾ പറഞ്ഞു, “മാസാനാം മാർഗ്ഷീര്ഷോऽഹം“, അതായത് ഞാൻ മാസങ്ങളിൽ മാർഗ്ഷീര്ഷ് ആകുന്നു. ഈ അമാവസ്യയുടെ പ്രാധാന്യം അതിനാൽ കൂടുതൽ വർധിക്കുന്നു, കാരണം ഇത് ഭഗവാനോടുള്ള വിശ്വാസം പ്രകടിപ്പിക്കുന്ന ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ദിവസം ആകുന്നു.
വേദിക പഞ്ചാംഗം പ്രകാരം 2025-ന്റെ മാർഗ്ഷീർഷ് അമാവസ്യാ നവംബർ 19-നു രാവിലെ 9:13 മണിക്ക് ആരംഭിക്കുകയും, അടുത്ത ദിവസം നവംബർ 20, 2025-നു 12:16 മണിക്ക് സമാപിക്കുകയും ചെയ്യും. ഹിന്ദു മതത്തിൽ ഉദയാതിഥിയുടെ പ്രാധാന്യം ഉള്ളതിനാൽ, ഈ വർഷം മാർഗ്ഷീർഷ് അമാവസ്യാ നവംബർ 20-ന് ആഘോഷിക്കും.
അമാവസ്യയെ പുതിയ ആരംഭത്തിന്റെ പ്രതീകമായി കണക്കാക്കുന്നു. മാർഗ്ഷീർഷ് അമാവസ്യയിൽ ധ്യാനം, ജപം, തപസ് എന്നിവയിലൂടെ സാധകവർ ദൈവത്തോടുള്ള ദൃഢമായ ബന്ധം സ്ഥാപിക്കാൻ കഴിയും. ഈ ദിവസം ആത്മചിന്തനയും തന്റെ തെറ്റുകൾ സരിയാക്കാനുള്ള മികച്ച അവസരവും ആകുന്നു.
മാർഗ്ഷീർഷ് അമാവസ്യയിൽ പവിത്ര നദികളിൽ മുങ്ങുന്നത് അതീവ ശുഭപ്രദമായി കണക്കാക്കുന്നു. കൂടാതെ ഈ ദിവസം സാധകർ സൂര്യദേവ, ഭഗവാൻ വിഷ്ണു, ഭഗവാൻ കൃഷ്ണ എന്നിവരുടെ പൂജയും ചെയ്യുന്നു. ഈ ദിവസം സത്യമായ ഹൃദയത്തോടെ ഉപാസന നടത്തുന്നതിനും, പിതാക്കന്മാരുടെ തർപണം, പിണ്ഡദാനം, ദാന–പുണ്യ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ചെയ്യുന്നതിനും എവിടെയായാലും എല്ലാ ദു:ഖങ്ങളും അകറ്റപ്പെടുകയും പിതാക്കന്മാരുടെ അനുഗ്രഹം ലഭിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതായി പറയുന്നു.
ധാര്മിക ഗ്രंथങ്ങൾ പ്രകാരം, അമാവസ്യയുടെ ദിനത്തിൽ ദാന–പുണ്യത്തിന് പ്രത്യേക പ്രാധാന്യം ഉണ്ടെന്ന് പറയുന്നു. പ്രത്യേകിച്ച് ബ്രാഹ്മണന്മാർക്കും ദീന–ദു:ഖികളായവർക്കും ഭക്ഷണം നൽകുന്നത് വലിയ പുണ്യപ്രവർത്തനമെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. ഈ ദിവസം ആവശ്യപ്പെട്ടവർക്കു അന്നം, വസ്ത്രം, പണം എന്നിവ ദാനം ചെയ്യുക.
വേദങ്ങളിൽ ദാനത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം വിശദമായി വിവരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്, അവിടെ ദാനം മായാനിഷ്ടം നിന്നു മോചിപ്പിക്കുന്ന ഒരു മാർഗ്ഗം എന്നു പറയുന്നു. വേദങ്ങളിൽ പറയപ്പെടുന്നതുപോലെ, ദാനമുണ്ടായാൽ ഇന്ദ്രിയഭോഗങ്ങളെ കുറിച്ചുള്ള ആസക്തി വിട്ടുകടക്കുന്നു, ദൈവത്തിന്റെ അനുഗ്രഹം ലഭിക്കും, അതിനാൽ ജീവന്റെ അവസാന സമയത്ത് പ്രയോജനം ലഭിക്കും. ആവശ്യക്കാരായവർക്കു ദാനം ചെയ്യുന്നില്ലെങ്കിൽ, ജീവിതത്തിലെ എല്ലാ കുഴപ്പങ്ങളും ദാനത്തിന്റെ വഴി തന്നെ അവസാനിക്കുന്നുവെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. ദാനമെടുക്കുന്നതിനാൽ പണവും, പ്രയോജനവും അടങ്ങുന്ന ശുദ്ധമായ സ്വഭാവം നമുക്ക് ലഭിക്കും.
ഹിന്ദു മതത്തിലെ പല ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ ദാനത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീതയിൽ ദാനത്തിന്റെ പ്രാധാന്യത്തെ സംബന്ധിച്ച് ഭഗവാൻ ശ്രീകൃഷ്ണൻ പറഞ്ഞു:
ദാതവ്യമിതി യദ്ദാനം ദീയതേऽനുപകാരിണേ
ദേശേ കാലേ ച പാത്രേ ച തദ്ദാനം സാത്ത്വികം സ്മൃതം।।
അല്ലെങ്കിൽ, ദാനം ഏതെങ്കിലും ഫലത്തിന്റെ പ്രതീക്ഷ ഇല്ലാതെ, അനുയോജ്യമായ സമയത്ത്, സ്ഥലത്ത്, ആത്മീയ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കായുള്ള അർഹമായ വ്യക്തിക്കും നൽകുന്ന ദാനമാണ് സാത്ത്വികമായെന്ന് പറഞ്ഞിരിക്കുന്നു.
മാർഗ്ഷീർഷ് അമാവസ്യയിൽ അന്നദാനം ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ടവയായി കണക്കാക്കുന്നു. ഈ ദിവസം ദാനം ചെയ്ത് നാരായണ സേവാ സംസ്ഥാനം വഴി ദീനദു:ഖി, ദരിദ്രരായവർക്കു ഭക്ഷണം നൽകുന്ന പദ്ധതിയിൽ സഹകരിച്ച് പുണ്യത്തിലെ പങ്കാളിയാവൂ.
ചോദ്യം: മാർഗ്ഷീർഷ് അമാവസ്യാ 2025 എപ്പോഴാണ്?
ഉത്തരം: 2024-ൽ മാർഗ്ഷീർഷ് അമാവസ്യാ നവംബർ 20-ന് ആഘോഷിക്കപ്പെടും.
ചോദ്യം: മാർഗ്ഷീർഷ് അമാവസ്യാ ഏത് ദൈവത്തിന് സമർപ്പിതമാണ്?
ഉത്തരം: മാർഗ്ഷീർഷ് അമാവസ്യാ സൂര്യദേവനും, ഭഗവാൻ വിഷ്ണുവിനും സമർപ്പിതമാണ്.
ചോദ്യം: മാർഗ്ഷീർഷ് അമാവസ്യയിൽ എത്രദിൽ ദാനം ചെയ്യണം?
ഉത്തരം: മാർഗ്ഷീർഷ് അമാവസ്യയിൽ ആവശ്യമായവർക്കു അന്നം, വസ്ത്രം, ഭക്ഷണം എന്നിവ ദാനം ചെയ്യണം.